Nobel Edebiyat Ödülü, 1901’den beri edebiyat alanında önemli ve değerli işler yapan sanatçılara verilen önemli ve dikkat çeken bir ödüldür.
Nobel Edebiyat Ödülü Nedir?
Nobel Edebiyat Ödülü, 1901’den beri her yıl verilen bir İsveç edebiyat ödülüdür ve edebiyat alanında eser vermiş herhangi bir ülkeden bir yazara verilir.
İsveçli sanayici Alfred Nobel’in sözleriyle “idealist bir yönde en göze çarpan çalışma”ya verilir. Bazen bireysel çalışmaların özellikle dikkate değer olduğu söylense de ödül bir yazarın bir bütün olarak çalışmalarına dayanmaktadır. Yani Nobel Ödülü’nün kitaplara verildiği sanılsa da aslında yazarlara genellikle edebi katkıları için verilmektedir.
İsveç Akademisi ödülü kimin alacağına karar verir. Akademi, ödüllü kişinin adını Ekim ayı başlarında duyurur. Bazı durumlarda ödül bir sonraki yıla ertelenebilir. Bazı durumlarda da edebiyat ödülü verilmemiştir.
Edebiyat Nobel Ödülü sahibi bir altın madalya, bir alıntı içeren bir sertifika ve bir miktar para kazanır. Ödüllendirilen para miktarı, Nobel Vakfı’nın o yılki gelirine bağlıdır. Ödül birden fazla kişiye verilirse, para aralarında eşit olarak paylaştırılır veya üç ödül sahibi için yarım ve iki çeyrek olarak bölünebilir.
Nobel Edebiyat Ödülü Alan Yazarlar Listesi için bağlantıya tıklayın.
Nobel Edebiyat Ödülü Nasıl Alınır?
Nobel Edebiyat Ödülü, İsveç Akademisi tarafından verilen ve dünya çapında edebi başarıları ödüllendiren prestijli bir ödüldür. Ödül, 1901 yılından bu yana her yıl verilmektedir. İşte Nobel Edebiyat Ödülü almak için genel olarak izlenen süreç:
- Aday Gösterme:
- Nobel Edebiyat Ödülü için adaylar, İsveç Akademisi tarafından belirlenir.
- Adaylar genellikle önceki laureatlardan, üniversite profesörlerinden, edebi uzmanlardan ve diğer bilgi sahibi kişilerden alınan önerilerle belirlenir.
- Değerlendirme:
- Adaylar üzerinde yapılan değerlendirme süreci, İsveç Akademisi üyeleri tarafından gerçekleştirilir.
- Eserlerin kalitesi, edebi yenilik, etkisi ve yazarın genel katkıları değerlendirilir.
- Karar:
- İsveç Akademisi, adayları değerlendirdikten sonra, kazananı seçer ve açıklar.
- Kazananın ismi genellikle Ekim ayında açıklanır.
- Ödül Töreni:
- Nobel Edebiyat Ödülü, diğer Nobel ödüllerinin yanı sıra, 10 Aralık’ta Alfred Nobel’in ölüm yıldönümünde düzenlenen özel bir törenle verilir.
Not: Nobel Edebiyat Ödülü kazananının sadece eserleri değil, geneldeki edebi katkıları, etkisi ve kalitesi de dikkate alınır.
Nobel Edebiyat Ödülü almak, genellikle yazarın kariyer boyunca önemli eserlere imza atması, edebi dünyaya katkıda bulunması ve özgün bir edebi tarz geliştirmesi gibi faktörlere dayanır. Ancak, ödül süreci oldukça kapalı bir şekilde yürütüldüğü için tam olarak hangi kriterlerin öne çıktığı konusunda net bilgiler sınırlıdır.
Nobel Edebiyat Ödülü Nedir Sık Sorulan Sorular
Aşağıda Nobel Edebiyat Ödülü ve Nobel alan yazarlar hakkında sıkça sorulan sorulara yanıt bulabilirsiniz.
Her ne kadar Nobel Ödülleri daha önce verilmeye başlansa da Nobel Edebiyat Ödülleri 1901 yılında verilmeye başlamıştır.
Ödülü Norveç Nobel Komitesi vermektedir. İsveç tarafından verilmektedir. İsveç Akademisi, her yıl dünya çapında tanınmış bir yazar veya şairi bu ödüle layık görmektedir.
Nobel Edebiyat Ödülü, “belirli bir yılın en iyi edebi eseri”ne verilen prestijli bir ödüldür ve kazananlar, yazarlar, şairler, dramatistler, deneme yazarları veya diğer edebi türlerde çalışan yazarlar olabilir.
Ödül, yazarın veya sanatçının yaratıcı yazma kapasitesi, tarzı ve zekasına yönelik verilir.
Ancak Nobel Vakfı, ödülü kazananın tüm eserlerini değil, sadece ödül yılındaki eseri temel alarak verir. Ödülün amacı, edebi çalışmaların yanı sıra insanlık idealine ve barışa katkıda bulunan yazarları ödüllendirmektir.
Nobel Ödülü’nü kazananlara yaklaşık 1 milyon dolar para ödülü verilmektedir.
Alfred Nobel, Nobel ödüllerini kurarak, toplum ve insanlık için önemli katkılarda bulunan bireyleri ödüllendirmeyi amaçlamıştır. Nobel Edebiyat Ödülü ise edebiyat alanındaki olağanüstü başarıları ve katkıları tanımak için verilir.
Ödülün verilmesine ilişkin resmi kriterlere göre, ödülün sahibinin aşağıdaki nitelikleri taşıması gerekir:
1- Yazarlık alanındaki üstün yeteneği
2- Yazarın eserlerinin insanlığın idealist eğilimini ifade etmesi
3- Yazarın eserlerinin evrensel bir değere sahip olması
Bu kriterlere göre Nobel Edebiyat Ödülü, edebiyat alanındaki en seçkin eserlere verilen bir ödüldür ve yazarın hem kişisel hem de mesleki başarılarını ödüllendirir.
