Son on yılda çocuk edebiyatı, hayal gücünün sınırlarını zorlayan birbirinden büyüleyici kitaplarla adeta altın çağını yaşadı. Sihirli okullardan gizemli diyarlara, cesur kahramanlardan dostlukla örülü maceralara uzanan bu hikâyeler, sadece çocukların değil, her yaştan okurun kalbinde taht kurdu. Edebiyat dünyasının yıldızı parlayan yazarlarının kaleminden çıkan bu eserler, hem çok satanlar listelerinde zirveye yerleşti hem de dizi ve film uyarlamalarıyla kültürel fenomen haline geldi. İşte son on yılın en sevilen ve en çok konuşulan çocuk kitaplarına göz atarken, o büyülü dünyalara birlikte bir adım atalım.
Nevermoor: Morrigan Crow’un Büyük Sınavı – Jessica Townsend
Son on yılın en çok konuşulan çocuk kitaplarından biri olan Nevermoor, lanetli olduğu düşünülen küçük bir kızın mucizevi yolculuğunu anlatıyor. Morrigan Crow, Zifiri Gece’de doğduğu için her felaketin sorumlusu sayılıyor ve on birinci yaş gününde öleceği söyleniyor. Fakat kader, Jüpiter North adlı gizemli bir adamla karşılaştığında değişiyor. Kara dumanlı tazıları atlatarak onu sihirli şehir Nevermoor’a götüren Jüpiter, Morrigan’ın hayatını kökünden sarsıyor. Konuşan dev kediler, cüce vampirler ve büyüyle örülü bir dünya… Morrigan burada kalmak için Wunderous Cemiyeti’nin sınavlarını geçmek zorunda ama ortada küçük bir problem var: Kendinde hiçbir yetenek olmadığını düşünüyor. Harry Potter hayranlarını da cezbeden kitap, yalnızca eğlenceli ve yaratıcı anlatımıyla değil, özgün evreniyle de dikkat çekiyor. 37 dile çevrilen ve film hakları satın alınan Nevermoor, hem çocukların hem de genç yetişkinlerin gönlünü fetheden gerçek bir modern klasik.
Küçük Yerler – Katherine Arden
Katherine Arden’ın kaleminden çıkan Küçük Yerler, tüyler ürpertici atmosferiyle son yılların en dikkat çeken çocuk gerilim romanlarından biri. On bir yaşındaki Ollie, gizemli bir kadından çaldığı eski bir kitapla kendini karanlık bir sırrın tam ortasında bulur. Kitaptaki korkutucu hikâyeyle gerçekler arasındaki sınırlar silinmeye başladığında, Ollie’nin hayatı da bir kabusa dönüşür. Terkedilmiş bir çiftlik, korkunç bir geçmiş ve tarlalarda sessizce yaklaşan korkuluklar… Okul gezisinin sıradan bir gün olacağına inanan Ollie ve arkadaşları, gece çöktükçe hayatta kalma mücadelesine girişiyor. Saatinin verdiği tek talimatla – “KOŞ” – başlayan bu sürükleyici serüven, “Geceleri büyük yerlerden uzak dur” uyarısını asla unutturmayacak kadar etkileyici. Küçük Yerler, cesaret, arkadaşlık ve hayatta kalma temalarını ustalıkla işlerken, ürkütücü detaylarıyla hem genç hem de yetişkin okurları mest ediyor. Bu kitap, ürkütücü bir serinin de ilk halkası.
Aru Shah ve Zamanın Sonu – Roshani Chokshi
Aru Shah ve Zamanın Sonu, sıradan bir okul gününün kaderi nasıl tamamen değiştirebileceğini gösteren, mitolojiyle harmanlanmış soluk kesici bir macera. Aru, annesinin çalıştığı müzede yaşarken bir yandan okul hayatıyla baş etmeye çalışır. Ama bir gün, arkadaşlarına hava atmak uğruna “sakın yakma” uyarısına rağmen gizemli bir lambayı yakar ve bir anda kendini Hindu mitolojisinin büyülü –ve tehlikeli– dünyasında bulur. Örümcek Adam pijamaları içinde zamanın sonunu engellemeye çalışan Aru’nun bu yolculuğu, yalnızca kahkaha ve aksiyonla değil, aynı zamanda dostluk, cesaret ve kendini keşfetmeyle de örülü. Rick Riordan’ın önsözüyle açılan kitap, Percy Jackson hayranları için harika bir alternatif sunarken, Hint mitolojisini merkeze alan taze ve kültürel bir perspektifle de öne çıkıyor. Aru Shah, modern kahramanlara yepyeni bir soluk getiren, mutlaka okunması gereken bir seri başlangıcı.
Peter Brown’ın hem yazıp hem resimlediği Vahşi Robot, teknoloji ile doğa arasındaki sınırları zorlayan, düşündürücü ve dokunaklı bir hikâye sunuyor. Gözlerini ıssız bir adada açan robot Roz, nereden geldiğini ya da neden orada olduğunu bilmez; ama bir şekilde bu yabani dünyada hayatta kalmak zorundadır. Başlarda çevresine uyum sağlamakta zorlanan Roz, zamanla doğaya ayak uydurmanın yollarını bulur ve bir kaz yavrusuna annelik yapmaya başlayarak adadaki hayvanların kalbini kazanır. Fakat geçmişinden kaçmak kolay değildir… Teknolojik kökenleri Roz’un peşini bırakmaz. Brown’ın yalın ama güçlü anlatımı ve hikâyeye eşlik eden çizimleriyle Vahşi Robot, yalnızca bir hayatta kalma öyküsü değil; aynı zamanda aidiyet, empati ve farklılıklarla kurulan bağlar üzerine derin bir anlatı. Çocuklara doğayla barış içinde yaşamanın önemini hissettiren bu eser, aynı zamanda duygusal yoğunluğuyla yetişkin okurları da etkisi altına alıyor.
Magnus Chase ve Asgard Tanrıları: Yaz Kılıcı – Rick Riordan
Rick Riordan’ın mitolojiyle harmanladığı serilerine yepyeni bir soluk getiren Magnus Chase ve Asgard Tanrıları, İskandinav efsanelerini modern dünyanın kalbine taşıyor. Serinin ilk kitabı Yaz Kılıcı, Boston sokaklarında hayatta kalmaya çalışan Magnus’un, geçmişinden gelen sırlarla yüzleşmesiyle başlıyor. Annesinin yıllar önce kaçmasını tembihlediği dayısı Randolph’un ortaya çıkması, Magnus’un tüm dünyasını altüst eder. İskandinav tanrıları, kayıp silahlar ve yaklaşan bir kıyamet tehdidi… Magnus, geçmişini ve kimliğini keşfederken, aynı zamanda devlerle, kurtlarla ve tanrılarla dolu destansı bir serüvene atılıyor. Riordan’ın mizah dolu, hızlı tempolu anlatımı ve güçlü karakter inşası, bu seriyi Percy Jackson hayranları için kaçırılmayacak bir alternatif hâline getiriyor. Magnus Chase, kahramanlığın sadece doğuştan gelen güçlerle değil, kalple ve cesaretle de mümkün olduğunu anlatan heyecan verici bir yolculuk.
Hayalet – Jason Reynolds
Hayalet, koşmanın sadece bir spor değil, hayatta kalmanın, kendini bulmanın ve geçmişle yüzleşmenin bir yolu olduğunu anlatan etkileyici bir büyüme hikâyesi. Castle Cranshaw –ya da kendi seçtiği adıyla Hayalet– yıllardır koşuyordu; ama madalya kazanmak ya da rekor kırmak için değil, babasının silahından kaçmak için. Günün birinde tesadüfen parkur takımına denk gelmesiyle hayatı beklenmedik bir yöne sapar. Takımın en hızlısını geride bırakması Koç Brody’nin dikkatini çeker, ama onun takımı Hayalet’in alıştığı kurallara göre işlemiyordur. Başarılı olmanın yolu sadece hızlı olmaktan değil, disiplinli, dürüst ve cesur olmaktan geçiyordur. Jason Reynolds, Hayalet ile hem sert gerçekleri yumuşatmadan anlatıyor hem de umudun ve değişimin mümkün olduğunu gösteriyor. Sporun dönüştürücü gücünü ve genç bir çocuğun içsel yolculuğunu gözler önüne seren bu roman, güçlü dili ve samimi anlatımıyla uzun süre akıldan çıkmayacak.
141. Sokak’tan Vanderbeeker Ailesi – Karina Yan Glaser
New York’un kalbinde, 141. Sokak’taki kırmızı tuğlalı binada yaşayan Vanderbeeker ailesi, kalabalık ve renkli halleriyle çocuk edebiyatının en sıcak, en sevilesi karakterlerinden biri. Sevimli kaosla dolu bu ev, onlar için sadece bir yaşam alanı değil, bir aile ferdi gibidir. Ancak huysuz ve gizemli ev sahipleri kira sözleşmelerini uzatmamaya karar verince işler karışır. Evlerini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalan Vanderbeeker çocukları, Beiderman’ı etkileyip kararından vazgeçirmek için on bir günlük çılgın bir plan yapar. Karina Yan Glaser’ın sıcacık ve neşeli üslubuyla kaleme aldığı bu hikâye, kardeşliğin gücünü, yaratıcılığı ve mahalle ruhunu kutluyor. 141. Sokak’tan Vanderbeeker Ailesi, klasik aile hikâyelerine duyulan özlemi gideren, sevgi dolu ve umut verici bir macera.
Bu listeyi Goodreads popüler çocuk kitapları (middle grade) listesinden derledim. 2015 ve sonrası yayımlanan ve Türkçeye çevrilmiş kitaplar mevcut.
